Ontwikkeling aan de sterrenhemel
Fascinerende beelden van hemellichamen, gaswolken en stofnevels geven ons inzicht in de structuur en ontwikkeling van het heelal.
Deze afbeelding laat een stofnevel zien in een gedeelte van het sterrenbeeld Orion waar nieuwe sterren worden gevormd. Deze regio is ongeveer 1500 lichtjaar van ons verwijderd. Dat wil zeggen dat het licht van de nevel er 1500 jaar over doet om ons te bereiken. Wat we dus vanaf de aarde zien is hoe de nevel er aan het begin van de Middeleeuwen uitzag. We kijken dus terug in de tijd.
Hoe beter telescopen in staat zijn om ver verwijderde objecten in het heelal zichtbaar te maken, hoe verder we kunnen terugkijken in de tijd. Dat lukt inmiddels zo goed dat er nu signalen kunnen worden opgevangen van sterrenstelsels uit de beginfase van het heelal.
Op bijgaande afbeelding zijn sterren te zien die relatief dichtbij ons zonnestelsel staan, maar ook verderaf staande sterrenstelsels. Hoe kleiner ze zijn hoe verderaf, maar daarmee ook hoe ouder ze zijn. Het is dus een momentopname waarop onvoorstelbaar grote afstanden, maar ook een onvoorstelbaar groot tijdsverloop in één beeld zijn gevangen. Over zoiets kun je nadenken, maar het gaat je voorstellingsvermogen te boven. Het kan alleen maar leiden tot bescheidenheid over wat er in ons denkraam past.
Om beter te begrijpen hoe ons huidige heelal in elkaar zit en functioneert, bestuderen we de ontwikkeling ervan. Door steeds verderaf gelegen objecten te bekijken zien we steeds vroegere en dus steeds jongere fasen van het heelal. De wordingsgeschiedenis komt daardoor in beeld. 1
De ontwikkeling van het geweten
De methode van de astronomie lijkt op de manier waarop we onszelf en andere mensen proberen te begrijpen: door te bestuderen hoe we ons hebben ontwikkeld, zowel als persoon (voorgeschiedenis of ontogenese), maar ook als mensensoort (evolutie of fylogenese ).
Zo is er, bijvoorbeeld, veel werk gemaakt van de bestudering van de verschillende fasen van de ontwikkeling van de intelligentie. Je kunt daaraan zien hoe deze van concreet denken zich verder ontwikkelt tot meer abstract denken, met uiteindelijk hypothetisch-deductief denken, zoals dat door de bekende ontwikkelingspsycholoog Jean Piaget is beschreven. 2 Ook kun je je daardoor beter voorstellen hoe de ‘denkwereld’ van iemand bij wie die ontwikkeling is gestagneerd er uitziet. Of beter signaleren wanneer van de normale ontwikkelingslijnen wordt afgeweken.
Op dezelfde manier kan de bestudering van de gewetensontwikkeling ons duidelijk maken langs welke lijnen deze verloopt. En hopelijk ook hoe en waardoor deze kan ontsporen.
Voor de bestudering van ontwikkelingsprocessen zijn nog relatief weinig theoretische modellen beschikbaar. Zo zijn we, wat de kinderontwikkeling betreft, goed in staat verschillende ontwikkelingsfasen te beschrijven; hoe het met een kind op moment A en moment B erbij staat. Maar we hebben nog geen theorie waarmee we het veranderingsproces van A naar B kunnen beschrijven en bestuderen.
Dat geldt overigens ook voor de natuurwetenschappen. Sinds Newton’s grote ontdekkingen zitten we nog steeds vast aan zijn statische en deterministische model waarmee geen blijvende veranderingen zijn te beschrijven. Een theorie voor “het ingewikkelde” ontbreekt nog. 3
Nieuw in deze aflevering:
drie hoofdstukken over de gewetensontwikkeling:
——————————————- —————————— ©2016 horsey
Informatie over de website → Wegwijs of Inhoud
Plaats een reactie → klik op Discussie
Gebruik de Terug-knop linksboven om terug te gaan naar de vorige webpagina.
- Sterrenkunde is een oude hobby van mij. De NASA heeft veel foto’s, bijvoorbeeld van de Hubble ruimtetelescoop, ter beschikking gesteld voor algemeen gebruik. ↵
- zie Cognitieve ontwikkeling volgens Jean Piaget ↵
- voor wie hierover wat meer weten wil: zie de bijlage Gelezen voor een stukje wetenschapstheorie ↵